Onderzoeksjournalisten promoten #GreenpeaceToo artikel in persbericht
Het gebeurt nog weinig, journalisten die hun eigen werk promoten middels persberichten. Freelance-onderzoeksjournalisten Janneke Donkerlo en Michel Robles zijn een uitzondering op de regel. Zij promoten het artikel dat ze maakten voor Vrij Nederland, over seksuele intimidatie bij Greenpeace, middels een persbericht. Op de dag van publicatie krijgen alle collega’s in Nederland en België een samenvatting aangeboden. Inmiddels zijn ze onder meer benaderd door de Belgische omroep VRT.
Journalisten doen meer aan reputatiemanagement
Het zou zomaar een trend kunnen worden. De journalistiek verandert immers. Redacties werken steeds minder met vaste krachten en maken vaker gebruik van freelancers. Dat heeft onder meer geleid tot nieuwe journalistieke initiatieven, zoals de verhalenmarkt van journalist en documentairemaker Jaír Ferweda. Deze ontwikkelingen maken de journalist steeds meer tot een zelfstandig ‘nieuwsmerk’. Promotie hoort daar vanzelfsprekend bij.
Nieuwsmerk
We hebben het dan nadrukkelijk niet over ‘marketing’, maar over ‘public relations’. Het doel van de journalist is immers niet primair om een product aan de man te brengen, maar om zichzelf als ‘nieuwsmerk’ te versterken. Het doel van de promotie is om de eigen naam (betrouwbaarheid), de kwaliteit van het werk en de expertise voor het voetlicht te brengen.
Hoe meer een journalistiek onderzoeksartikel in nieuwsmedia aangehaald wordt, hoe groter de impact ervan op het publieke debat. En dat straalt af op de makers, weten Donkerlo en Robles. “Het gaat mij persoonlijk natuurlijk primair om de maatschappelijke impact van een artikel”, zegt Donkerlo daarover. “Maar een veelbesproken, gedegen, onthullende publicatie is wel goed voor mijn reputatie als journalist.” Het publieke debat rondom een nieuwsverhaal levert de makers naamsbekendheid op en nieuwe netwerkcontacten. Inmiddels is het tweetal al benaderd door de Belgische omroep VRT voor een interview over hun Greenpeace-verhaal. “Ik vraag me af wat het opgeleverd zou hebben als ik eerder persberichten had ingezet om ruchtbaarheid te geven aan mijn publicaties”, vraagt Donkerlo zich nu af.
Business-case
Een zakelijk belang is nauwelijks gemoeid bij onderzoeksjournalistiek. “Er is nauwelijks een business-case te maken voor dit vak. Het blijft vooral een hobby. Je wordt er nooit rijk van.” Maar hoe anders is dat voor andere ZZP- en MKB-dienstverleners? Denk aan advocaten, financieel adviseurs of SEO-specialisten. Daar vertalen naamsbekendheid en reputatie zich uiteindelijk wél vaak in pecunia.
Toch zijn ZZP-ers en MKB-ondernemers weinig met public relations bezig. De focus ligt bij de meeste ondernemers vooral op marketing. Alles draait daarbij om conversie op de korte termijn, verkopen dus. Het belang van public relations daarentegen (naamsbekendheid en reputatie) wordt vaak onderschat.
Mainstream media
Maar wie in zijn of haar vakgebied goed rondkijkt, ziet al snel dat de meest succesvolle conculega’s zich vaak profileren op mainstream nieuwskanalen of in de vakmedia. Vaak schrijven ze voor vakbladen of voor consumentenmedia. Daardoor worden ze vervolgens door journalisten als ‘expert’ opgevoerd in nieuwsberichten en achtergrondartikelen.
